“İlk Taslak Genel Amaçlı Yapay Zeka Uygulama Kodu”nun yayımlanması, Avrupa Birliği’nin genel amaçlı yapay zeka modelleri için kapsamlı bir düzenleyici çerçeve oluşturma çabalarını simgeliyor.
Bu taslağın hazırlanması, sanayi, akademi ve sivil toplumdan gelen geri bildirimlerle şekillenen bir iş birliği süreci olarak öne çıkıyor. Taslak, yapay zeka yönetimi ve risk azaltma konularına odaklanan dört farklı Çalışma Grubu tarafından yönlendirilmiştir:
Çalışma Grubu 1: Şeffaflık ve telif hakkı kuralları
Çalışma Grubu 2: Sistemi riskleri için tanımlama ve değerlendirme
Çalışma Grubu 3: Sistemi riskleri için teknik risk azaltma
Çalışma Grubu 4: Sistemi riskleri için yönetsel risk azaltma
Bu taslak, Avrupa Birliği’nin Temel Haklar Şartı gibi mevcut yasalara uygunluğu sağlamayı, uluslararası yaklaşımlar ışığında risklere orantılılık getirmeyi ve hızlı gelişen teknolojik değişimlere ayak uyduracak bir yapı sunmayı amaçlıyor.
Taslakta yer alan ana hedefler arasında şunlar bulunuyor:
- Genel amaçlı yapay zeka modeli sağlayıcıları için uyum yöntemlerinin netleştirilmesi
- Yapay zeka değer zincirinin tüm aşamalarında entegrasyonu kolaylaştırarak, modellerin ürünlere sorunsuz şekilde entegre edilmesi
- Model eğitiminde telif hakkıyla korunan materyallerin kullanımına yönelik AB yasalarına uyum sağlanması
- Yapay zeka modelleriyle ilişkili sistemik risklerin sürekli değerlendirilmesi ve azaltılması
Sistemik Risklerin Tanımlanması ve Azaltılması
Taslağın önemli özelliklerinden biri, sistemik risklerin türleri, doğası ve kaynaklarıyla ilgili kapsamlı bir sınıflandırma sunmasıdır. Bu belgede, siber suçlar, biyolojik riskler, otonom yapay zeka modellerindeki kontrol kaybı ve geniş çaplı dezenformasyon gibi tehditler detaylandırılmaktadır. Yapay zeka teknolojisinin hızla evrilen yapısı göz önünde bulundurularak, bu taksonominin güncel tutulması için düzenli olarak güncellemeler yapılması gerektiği vurgulanmaktadır.
Sistemik risk taşıyan yapay zeka modellerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, taslak, güçlü güvenlik çerçevelerinin (SSF’ler) gerekliliğine dikkat çekmektedir. Risk tanımlamaları, analizleri ve modelin yaşam döngüsü boyunca risklerin azaltılmasına yönelik uygun önlemler, alt önlemler ve anahtar performans göstergeleri (KPI’lar) önerilmektedir.
Taslak, sağlayıcıların yapay zeka modelleriyle ilişkili büyük olayları tanımlamak ve raporlamak için süreçler geliştirmelerini tavsiye ederken, gerektiğinde derinlemesine değerlendirme ve düzeltmeleri teşvik eder. Ayrıca, büyük sistemik riskler taşıyan modeller için bağımsız uzmanlarla iş birliği yapılması çağrısında bulunmaktadır.
Proaktif Bir Yaklaşım ile Yapay Zeka Düzenlemeleri
1 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe giren AB Yapay Zeka Yasası, bu taslağın nihai versiyonunun 1 Mayıs 2025’e kadar tamamlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu girişim, AB’nin yapay zeka düzenlemelerinde proaktif bir yaklaşım benimsediğini ve yapay zeka güvenliği, şeffaflık ve hesap verebilirlik gibi önemli ilkeleri ön plana çıkardığını göstermektedir.
Taslak, geliştirilme sürecinde iken, ilgili çalışma grupları belgeyi iyileştirmek için paydaşları aktif olarak katılmaya davet etmektedir. Katılımcı geri bildirimler, yenilikçi bir düzenleyici çerçeve oluşturarak, toplumu yapay zekanın potansiyel risklerinden koruma hedefiyle şekillendirilecektir.
Henüz taslak aşamasında olan AB Genel Amaçlı Yapay Zeka Uygulama Kodu, küresel düzeyde sorumlu yapay zeka geliştirilmesi ve kullanımı için bir model teşkil edebilir. Şeffaflık, risk yönetimi ve telif hakkı uyumu gibi temel meseleleri ele alarak, yeniliği teşvik eden, temel hakları koruyan ve güçlü tüketici koruması sunan bir düzenleyici ortam yaratma amacı taşımaktadır.Bu taslak, 28 Kasım 2024’e kadar yazılı geri bildirimlere açıktır.
